Lý giải tục lệ “người ăn thịt người” cổ xưa

Tục lệ rùng rợn này xuất phát một phần là do hủ tục, niềm tin nhuốm màu thần bí hoặc ma túy của các bộ tộc...

Lịch sử ghê rợn của tục ăn thịt đồng loại

Hiện tượng "người ăn thịt người" phổ biến trong quá khứ, xuất hiện ở nhiều nơi trên thế giới. Đây là tập tục của một nhóm người hung dữ sống ở đảo Caribbean được gọi là Caniba. Bộ tộc này nổi tiếng với tục ăn thịt hoặc các cơ quan nội tạng của con người. 

Tục ăn thịt người diễn ra ở Brazil vào những năm 1557.

Vào thế kỉ 16 và 17, nhiều người châu Âu gồm cả hoàng gia và thầy tu đã sử dụng thịt, xương, máu, mỡ của con người để làm thuốc chữa bệnh đau đầu, động kinh. Thế kỉ 19 là một trong những thời kì đen tối và khủng khiếp nhất tại một số nền văn hóa bị cô lập ở Nam Thái Bình Dương và một bộ phận của châu Phi. 

Một lễ ăn thịt người của người Tanna, Vanuatu.

Ở nhiều vùng đất như Ailen, Ai Cập, tục lệ ăn thịt người có vẻ “bớt” dã man, tàn độc hơn một chút. Các xác ướp được bóp vụn thành bột để làm thuốc chữa bệnh, đầu lâu là một thành phần thuốc rất phổ biến ở thời cổ đại để chữa bệnh đau đầu. Đây chính là nguyên nhân khiến bùng phát những kẻ đào mộ đã cướp và bán các bộ phận cơ thể trong các ngôi mộ cổ.

Bộ tộc người Neanderthal ở Croatia xưa kia có thói quen ăn thịt đồng loại đặc biệt là bộ não. Các cuộc khai quật khảo cổ học đã phát hiện, hộp sọ của người Neanderthal bị đập nát, gương mặt bị cắt xén, cháy đen…

Tục ăn thịt người diễn ra tại Nga và Lithuania trong nạn đói 1571.

Trong quá khứ, việc ăn thịt người ở nhiều bộ tộc mang tính chất sắc tộc và trở thành tập quán của cả xã hội ấy. Nhiều người còn hoài nghi về tục ăn thịt người là không tồn tại nhưng sự thật thì ở một vài vùng di tích tại Tây Nam nước Mỹ có thể cung cấp bằng chứng về tục lệ rùng rợn này. Bộ lạc Korowai, vùng Đông Nam tỉnh Papua của Indonesia là một trong những bộ lạc cuối cùng trên thế giới còn tiến hành tục ăn thịt người. 

Lý giải hiện tượng

Tục ăn thịt người rùng rợn này xuất phát một phần là do hủ tục, mê tín dị đoan, ma tuý của các bộ tộc ở những vùng hẻo lánh. 

Ở Kenya vào thập niên 50 vẫn còn tồn tại niềm tin này: các bộ phận của cơ thể con người mang đến những khả năng kì diệu, bộ não là bộ phận quan trọng và tiềm ẩn nhiều sức mạnh nhất. Máu cũng được coi là sinh lực của cơ thể, là thuốc chữa bệnh, máu càng tươi càng tốt, đây chính là nguyên nhân bùng phát các vụ giết người dã man.

Một cảnh miêu tả nghi lễ ăn thịt người của người Codex Aztec.

Ngoài ra, ở các bộ tộc nguyên thủy có sử dụng một loại thuốc gây nghiện. Nó chứa một loại kích thích gây ảo giác, gây tình trạng mê sảng hoang tưởng và tăng sức mạnh bất thường, gây nên hành vi bạo lực khủng khiếp.

Bên cạnh đó, ăn thịt người đôi khi là phương sách cuối cùng để giải quyết nạn đói trong chiến tranh và những tình huống bất khả kháng. Vào những năm 1609 - 1610, nạn đói hoành hành ở thuộc địa Jamestown, khi nguồn thực phẩm cạn kiệt, một số người dân đã đào những xác chết lên để ăn thay cho thực phẩm. 

Nạn đói ở Nga năm 1921 cũng là nguyên nhân gây các vụ giết người thương tâm.

Một nguyên nhân khác gây ra tục lệ trên được giải thích bởi các nhà khoa học là do bệnh kuru, một loại bệnh rối loạn thần kinh không thể chữa khỏi và dễ truyền nhiễm. Căn bệnh này có tên khoa học là Creutzfeldt Jakob disease (CJ) - chứng bệnh làm não bộ bị xốp, có nhiều lỗ nhỏ, người bệnh mất trí nhớ, mất kiểm soát hành vi. Kuru là căn bệnh rất phổ biến trong cộng đồng dân cư tại Papua New Guinea ở thời kỳ Đồ đá.

“Người ăn thịt người” từng là hiện tượng khá phổ biến liên quan tới phép thuật và là một thực tế được chấp nhận trong một số bộ lạc thời cổ đại. Gần đây, những nhà khoa học đã tuyên bố rằng, hiện tượng ăn thịt đồng loại ở con người là rất hiếm trong thế giới hiện đại.