Nền văn minh Indus - những điều bí ẩn

 Di chỉ này là một bí ẩn đích thực theo các nhà khảo cổ và họ khẳng định rằng trước khi khám phá ra phế tích Mohenjo - Daro, không một nền văn minh thực sự nào có thể hiện diện trong thung lũng Indus cách đây 4.500 năm. Từ năm 1921, một loạt các khám phá trong đó có thị trấn Harappa rồi đến Mohenjo - Daro, đã mang lại những chứng cứ về một nền văn minh chưa hề được biết đến.

Những đồ gốm về vị vua được phát hiện tại tỉnh sinhd, Pakistan

Priest King ( vị vua) ở thành phố Mohenjo - Daro, tỉnh Sindh, Pakistan

Nền văn minh trong thung lũng Indus đã tạo ra một loạt chữ viết chưa được giải mã và rõ ràng đã đánh dấu sự hình thành của văn hóa Ân Độ. Nhưng điều bí ẩn là sự hoang phế của các thị trấn và sự biến mất của nền văn minh đó. Vào năm 1921, những cuộc khai quật đã khởi đầu tại Harappa. Các nhà khảo cổ đào được những vết tích của thị trấn lớn. Năm 1922, trong khi tìm kiếm một ngôi đền phật giáo, một nhà khảo cổ Ân Độ đã khai quật cách Harappa 640Km vết tích của một nền văn minh nguyên sơ. Thế là một thị trấn đã được trồi lên từ dưới lòng đất: Mohenjo - Daro, "thung lũng của người chết". Nó luôn là mục tiêu tìm kiếm và tranh cải. Nhưng nền văn minh ẩn sâu thật lâu trong bóng tối đó là gì?

Thành phố Mohenjo - Daro, Pakistan được phát hiện nằm sâu dưới lòng đất

Hãy thử tưởng tượng một dân tộc sống trên một lãnh thổ bao la. Dân tộc này nói được ngôn ngữ chưa được biết và sử dụng chữ viết cũng chưa được giải mã. Những con người thuộc nền văn minh đó đã xây dựng một thành phố lớn được chia thành các khu phố theo một logic mà chúng ta chưa hiểu. Qủa thật, người ta chưa tìm thấy cung điện hay đền thờ. Những cư dân đầu tiên tại thung lũng Indus đã bắt đầu dựng các làng mạc từ 7.000 năm trước công nguyên (CN). Rồi từ 3.200 năm đến 1.800 năm trước CN, những thành phố lớn suất hiện. Các bức tường thành đồ sộ quanh Harappa mọc lên vào khoảng 2.700 năm đến 2.600 năm trước CN.

Di chỉ của Tp. Mohenjo - Daro được phát hiện tại Pakistan

Thoạt đầu các nhà khoa học nghĩ rằng nền văn minh Indus được hình thành từ những bộ tộc đến từ vùng Lưỡng Hà. Nhưng các cuộc khai quật cho thấy dân tộc đó có những đặc điểm riêng biệt. Hiện thời do chưa có manh mối mới nên về mặt lý thuyết, nền văn minh cổ xưa nhất ở Ấn Độ đã ra đời bên bờ sông Indus.

Tp. Mohenjo - Daro, được xây dựng giống như một bàn cờ, trông giống như thành phố Newyord hiện nay

Sau khi khám phá ra Mohenjo - Daro, nhiều thị trấn cổ xưa khác cũng được khai quật như Dholavira hay Ganweriwala. Rõ ràng, đây là một dân tộc có nhiều thương nhân. Mọi thứ cho thấy họ không có ưu thế về quân sự, tính cách ôn hòa và rất mạnh về văn hóa. Người ta đưa ra nhiều giải thuyết về văn hóa xã hội và tôn giáo của họ. Nó không giống nền văn minh Ai Cập với những tiến bộ khoa học kỹ thuật đột ngột, mà có sự tiến triển dần dần.  

Hình tượng của nhà vua được tôn kính trong thành phố Mohenjo - Daro

Sau 100 năm nghiên cứu, người ta bắt đầu hiểu rõ hơn về sự tiến hóa của nền văn minh đó. Nền văn minh Indus đã trải qua nhiều thời kỳ:

- Từ năm 8000 đến năm 5000 trước CN: kỹ thuật luyện kim lan tràn khắp vùng Âu - Á. Nông nghiệp và thương mại mang lại sự sung túc. Các làng mạc giao nhau và trở thành các thành phố.

- Từ năm 4000 đến năm 2600 trước CN: Các nhà khảo cổ học nói đến một "thời kỳ thuần lý". Những khu vực ở vùng châu thổ Indus bắt đầu mang bản sắc văn hóa đặc thù. Vào thời kỳ đó, xuất hiện một dạng hình đô thị mới. Các khu dân cư được chia thành hai khu vực. Rất có thể các khu vực được dành cho những tầng lớp xã hội khác nhau.

- Từ năm 2600 đến năm 1900 trước CN: đó là "thời kỳ hội nhập". ở giai đoạn này, các nền văn hóa khu vực sát nhập vào một nền văn minh lớn. Mọi thành phố rải rác trong bán kính 1000Km sử dụng chung chữ viết và ấn triệu. Họ trang trí bình lọ bằng những họa tiết giống nhau, sử dụng những quả cân giống nhau. Tiến trình thống nhất trên một lãnh thổ rộng lớn như thế quả là khó hiểu.

- Từ năm 1900 đến năm 1600 trước CN: đó là "thời kỳ khu trú". Trong khoảng 2 thế kỷ, các thành phố dần dần bị bỏ hoang, chữ viết bị quên lãng và nhiều kỷ thuật bị xếp xó.

Đặc điểm đáng kinh ngạc nhất của thành phố Harappa là tính phức tạp của đô thị. Các thành phố đó trải rộng trên một chu vi từ 100 đến 200ha. Mohenjo - Daro được thiết kế rất đẹp. Người ta có thể so sánh nó với các thành phố lớn ở Mỹ. Hơn nữa, các nhà khảo cổ đã đặt cho thị trấn đó biệt danh "Manhattan thờ đồ đồng". Quả thật, người ta có thể thấy 12 con đường lớn chạy thẳng tắp qua thị trấn từ bắc xuống nam, bị cắt ngang từ đông sang tây bởi những con đường nhỏ hơn, hình thành các khu nhà. Điều này làm người ta liên tưởng đến các hình ảnh phân lô của thành phố New York. đường xá được lát đá và có các trung tâm hành chính đồ sộ. có những dãy nhà nhỏ bằng gạch có phòng tắm riêng và cống thoát nước. Ở trung tâm Mohenjo  - Daro, sừng sững một thành trì rộng lớn có các phòng lễ hội và văn phòng.

Thung lũng Indus - Lịch vạn niên cũng được tìm thấy 

Gần đây, người ta xây các phòng tấm công cộng. Mohenjo - Daro còn có một hồ bơi khổng lồ dài 12m, rộng 7m, và sâu 2,40m. Người ta cho rằng nó được dành cho các nghi lễ ngâm mình vì hiện nay vẫn còn có những buổi tấm theo nghi lễ trong Ấn Độ giáo. Đường xá có các cửa hiệu dọc hai bên. Bên trong những ngôi nhà có một cái giếng, đôi khi có cả một phòng tấm với bồn chứa nước cho vòi hoa sen.

Do không có ống dẫn nước nên dĩ nhiên những ngôi nhà đó chẳng có hệ thống nước dùng. Bù lại, có một hệ thống dẫn nước thải bằng những ống dẫn bằng đất sét. Các ống này tập trung vào những cống có thể tháo lắp ở các ngã tư, thuận tiện cho việc bảo trì.  Dân tộc này có tính trật tự và ý thức vệ sinh rất cao. Trong các phế tích ở Mehrgarh, các nhà khảo cổ đã tìm thấy cái giống như các bãi rác công cộng của chúng ta. Tại đấy rác thải của nghề làm đồ da, làm đồng, phấn talc, vỏ sò hến,... Nhiều kiến trúc khác vẫn chưa được hiểu rõ. Tại Harappa và Mohenjo - Dara, có hai kiến trúc kỳ lạ với một cái ghế được chia thành nhiều khối, có lẽ để nâng đỡ công trình bằng gỗ. Lúc đầu, người ta có thể nghĩ là các kho chứa lúa, nhưng sau đó chúng vẫn là một bí ẩn. Nhưng vì sao một nền văn minh tiến triển như thế lại bỏ hoang các thành phố.

Thành phố Harappa - những kiến trúc được khắc họa tuyệt xảo của thời kỳ hoàng kim

Từ năm 1.600 năm trước CN, các thành phố bắt đầu bị bỏ hoang. Có nhiều giải thuyết được nêu ra để giải thích sự lụi tàn này. Thọat tiên, người ta nghĩ rằng nền văn minh Indus đã bị xóa sổ bởi sự xâm lăng của Châu Âu, nhưng không có bằng chứng nào cũng cố giải thuyết này. Có thể nước là nguyên nhân của sự lụi tàn này.Thật vây, nhiều nguyên cứu khảo cổ học cho thấy nền văn minh Indus luôn phải chống chọi với nạn gập lụt. Một số khu phố ở Mohenjo - Dara phải xây lại 8 lần. Nhưng không có bằng chứng nào về một thiên tai  hủy hoại cả thành phố.

Song song đó, nhiều bộ xương mang vết tích của các vết thương do gươm dao. Rõ ràng, đã có những xung đột. các cuộc khai quật cho thấy nhiều sự tàn phá, hỏa hoạ và nhiều bộ xương không được chôn cất kỹ. Kỹ thuật làm đồ gốm cũng bị thoái hóa, nhưng người ta không tìm thấy một mãnh vũ khí nào.

Những bộ xương được tìm thấy tại thung lũng Indus, Pakistan, do chiến tranh gây ra

Mới đây, một giải thuyết cách mạng đã được đưa ra. Hai nhà khoa học Davneport và Vincenti tuyên bố rằng Mohenjo - Dora đã bị tàn phá sau vụ tàn phá hạt nhân! Họ đã tìm thấy nhiều tầng đất sét và thủy tinh màu lục. các nhà khảo cổ cho rằng một nguồn nhiệt cực cao đã làm tan chảy đất sét và cát rồi chúng đông cứng ngay sau đó. Các tầng thủy tinh lục đó cũng được tìm thấy trong sa mạc Nevada sau mỗi vụ nổ hạt nhân. Việc phân tích đã giúp các nhà nguyên cứu khẳng định rằng nhiều phần của thành phố đã tan chảy sau khi tiếp xúc với nhiệt độ cao. Khoảng 12 bộ hài cốt tại Mohenjo - Daro mang lượng phóng xạ quá mức bình thường đến 50 lần.

Những phân tích khoa học đó đưa chúng ta trở về thời hoàng kim của Ấn Độ được mô tả trong sử thi Mahabharata. Nó có nhắc đến một thứ vũ khí ghê rợn với sức tàn phá đáng sợ. Một bản văn cổ nói về một "vỏ sò" lấp lánh như lửa, nhưng không tỏa khói. "Khi vỏ sò chạm đất, bầu trời trở nên tối đen, các cơn giông bão tàn phá thành phố. Một tiếng nổ khủng khiếp đã thiêu cháy hàng ngàn người và thú vật, biến họ thành tro".

Harappa - Những đồ vật được tìm thấy ở thung lũng Valley, Pakistan khá sắt nét 

Đây là một hình ảnh thể hiện về một vị chúa và những người hầu

Tất nhiên, người ta khó tưởng tượng được vào thời kỳ xa xôi đó đã có vũ khí hạt nhân. Bản văn đó thật đáng kinh ngạc khi so sánh với khám phá mới. Liệu có phải một hiện tượng tự nhiên đã tạo ra thảm họa đó?. Tâm thảm được sác định ngay tại trung tâm thành phố. Tại đấy, các ngôi nhà bị san bằng. Ở chung quanh rìa, sự tàn phát ít nặng nề hơn.

Những kí tượng trên mảnh đồ gốm tại Harappa có tuổi từ 5.500 năm tước CN

Đến nay, Mohenjo -Dara vẫn còn là một bí ẩn. Tuy nhiên nếu người ta tin rằng một thiên tai đã giáng xuống thành phố, điều này cũng không giải thích được sự hoang phế của các thành phố khác. Mohenjo -Dara và Harapppa là các thủ phủ chính, nhưng vẫn còn ít nhất 3 thành phố khác cũng quan trọng không kém.

Chiếc vương niệm được phát hiện tại lưu vực sông Ấn

Sau khi nền văn minh Indus sụp đổ, các nền văn hóa mới hình thành trong vùng cho thấy ảnh hưởng của nó đã lan rộng với các mức độ khác nhau. Có lẽ đã có một phần cư dân sang miền Đông, đến đồng bằng sông Hằng (sông Gange). Cái đã biến mất không phải là một dân tộc mà là một nền văn minh: các thành phố, hệ thống chữ viết, mạng lưới thương mại và cuối cùng là văn hóa, căn bản của trí tuệ.

Một trong những nguyên nhân của sự sụp đổ đó có thể là do sự thay đổi thời tiết. Khoảg năm 1800 năm trước CN, khí hậu đã thay đổi, mát và khô hơn. Nhưng điều này cũng không giải thích nổi sự sụp đổ của nền văn minh Indus. Có thể một tai họa kiến tạo địa chất đã làm chệch hướng dòng nước sang phía châu thổ sống hằng.

Một nguyên nhân khả dĩ khác nữa là sự xuất hịên của các bộ tộc hiếu chiến ở phía Tây Bắc Ấn Độ khiến cho sự giao thương với những nước khác bị cắt đứt.

Nhiều yếu tố có thể đã cùng nhau tạo nên sự thái hóa đó. Thật ra, nguyên nhân suy thoái của dân tộc này và những gì xảy ra sau đó vẫn còn rất mù mờ và đang là chủ đề tranh cải. Tuy nhiên con sông và những thay đổi khí hậu chắc hẳn đã đóng vai trò chủ yếu trong sự biến mất của nền văn minh Idus. Dù sao, nền văn minh này cũng đã ghi dấu ấn cho Ấn Độ. Nhiều khía cạnh của Ấn Độ ngày nay đã bắt nguồn từ đó.